Paronim to wyraz kojarzący się z innym wyrazem ze względu na podobieństwo brzmienia, ale odmienny pod względem znaczeniowym. Paronimy bywają mylone w szybkich, spontanicznych konwersacjach, choć zjawisko paronimii bywa też wykorzystywane w celach artystycznych. Paronimy tworzą co najmniej pary, ale można znaleźć także zbiory trzy- lub czterowyrazowe, a nawet większe. Paronimy mają różne znaczenia i często również odmienne pochodzenie. Niecelowe użycie paronimu (zwłaszcza w przypadku wyrazów obcych) jest omyłką słowną, która nosi nazwę malapropizm.
Autorytarny i autorytatywny
- autorytarny – oparty na bezwzględnym posłuszeństwie wobec władzy; narzucający swoją wolę, opinię, wymuszający posłuszeństwo
- autorytatywny – oparty na autorytecie zapewniającym wiarygodność; również taki, który jest pewny siebie, stanowczy, nieznoszący sprzeciwu
Emanować i epatować
- emanować – wydzielać coś z siebie, promieniować czymś
- epatować – starać się wprawić kogoś w zdumienie, w podziw, w zachwyt
Klauzula i klauzura
- klauzula – zastrzeżenie, warunek występujący w jakimś dokumencie, umowie, traktacie
- klauzura – ogół przepisów kanonicznych ograniczających komunikowanie się zakonników z osobami spoza klasztoru
Metoda i metodyka
- metoda – sposób postępowania w określonej sprawie; sposób badania czegoś
- metodyka – zbiór reguł i zasad opisujących sposoby postępowania w określonej sprawie
Prezencja i prezentacja
- prezencja – wygląd, powierzchowność, postawa
- prezentacja – pokazywanie, przedstawianie czegoś, kogoś publicznie
Anomalny i anormalny
- anomalny – w przyrodzie, fizyce, chemii: nietypowy, nieregularny
- anormalny – odbiegający od normy, od tego, co prawidłowe, zwykłe, normalne
Technika i technologia
- technika – celowy, racjonalny, oparty na teorii sposób wykonywania pracy w jakiejś dziedzinie, metoda; ogół środków i czynności wchodzących w zakres działalności ludzkiej, związanej z wytwarzaniem dóbr materialnych
- technologia – metoda przetwarzania w sposób celowy i ekonomiczny dóbr naturalnych w dobra użyteczne; wiedza o tym procesie
Apostrof i apostrofa
- apostrof – znak graficzny w kształcie przecinka nad linią wiersza
- apostrofa – figura retoryczna polegająca na bezpośrednim i uroczystym zwróceniu się do kogoś lub czegoś
Adaptować i adoptować
- adaptować – przystosować, dostosować
- adoptować – przysposobić, dokonać adopcji dziecka
Konserwatorium i konwersatorium
- konserwatorium – wyższa uczelnia muzyczna
- konwersatorium – rodzaj zajęć na wyższej uczelni
Status i statut
- status – położenie, stan, pozycja
- statut – zbiór przepisów określających strukturę, zadania, zakres i sposób działania instytucji
Efektowny, efektywny i efekciarski
- efektowny – zwracający na siebie uwagę
- efektywny – skuteczny
- efekciarski – powierzchowny, pozerski, szpanerski
Źródło: pl.wikipedia.org; polszczyzna.pl
